1- PRIMARK’TAN MODAYA ERİŞİLEBİLİRLİKTE BİR İLK

‍

Engelli bireylerin modada görünürlüğünü artıran önemli bir adım atıldı. Sophie, manuel tekerlekli sandalye kullanıcısını temsil eden fiziksel özelliklerle dikkat çekiyor: Geniş omuzlar, tekerlekli sandalye kullanımı nedeniyele gelişen üst beden kaslarına dair detaylara yer verilmiş. Televizyon sunucusu ve engelli hakları savunucusu Sophie Morgan’ın Primark ile işbirliğinin sonucu olan tekerlekli sandalye kullananların temsili için tasarlanmış ilk manken, sunucunun adını taşıyor. Bu girişim, perakende sektöründe erişilebilirlik ve kapsayıcılık adına bir dönüm noktası niteliğinde. Manken; sadece engelliler için özel tasarlanmış Adaptive giyim koleksiyonu ürünlerinde değil diğer koleksiyonlarda da kullanılacak. Primark’ın bu adımı, yalnızca yeni bir manken demek değil; daha kapsayıcı bir moda dünyası hayalinin kanıtı. 

‍

^{Kaynak: Fashion Network}

‍

2- GÜNEY GERÇEK BALİNALARI İLE UMUT

Güney Avustralya kıyılarında bu yıl neredeyse 200 nesli tükenme tehlikesindeki Eubalaena australis yani “güney gerçek balinası” gözlemlendi. Flinders Üniversitesi deniz biyoloğu ve Avustralya balina araştırma programından Dr. Claire Charlton, 2016’dan bu yana en yüksek sayıların kaydedildiğini söyledi. Head of Bight’ta 70 dişi ve yavrusu, Fowlers Bay’de 9, Encounter Bay’de ise 4 dişi ve yavrusu görüldü. Bazı dişiler, daha önce doğurdukları yerlere geri dönüyormuş. İlk kez 1984’te bir yavruyla görülen ve bu yıl 12. yavrusunu dünyaya getiren, 50 yaşlarındaki bir balina da bu 4 dişiden biri. 

‍

^{Kaynak: The Guardian}

‍

3- SIFIR KİTAP VERGİSİ

Danimarka, dünyada 15 yaşındaki her dört gençten birinin basit bir metni anlamakta zorlandığını gösteren veriler ışığında, dünyadaki en yüksek kitap vergisi olan %25 KDV’yi kaldırıyor. Kültür Bakanı Jacob Engel-Schmidt, bu adımın “okuma krizi”ne karşı bir yatırım olduğunu ve kitap satışlarını artırmasını umduğunu söyledi. Yıllık yaklaşık 330 milyon Danimarka kronuna (44 milyon €) mal olacak bu değişiklik, ülkenin kültürel geleceğine katkı sağlamayı hedefliyor. Türkiye’de kitaplardaki KDV oranı kısa süre önce %8’den önce %18’e sonra da %20’ye çıkarılmıştı. 

‍

^{Kaynak: Euronews}

‍

4- OKULLARDA ÜCRETSİZ MENSTRUAL ÜRÜNLER

Çekya’da 1 Ocak 2026’dan itibaren okullar, 9 yaş ve üzeri kız öğrencilere ücretsiz regl ürünleri sağlayacak. Sağlık Bakanı Vlastimil Válek’in imzaladığı yeni düzenleme, hijyen standartlarını yükseltmeyi ve eğitime erişimdeki engelleri azaltmayı hedefliyor. Öğrenci temsilcileri, veli örgütleri ve sivil toplum girişimlerinin taleplerine yanıt veren bu adımla, hiçbir kız öğrencinin regl döneminde dersten ayrılmak ya da tuvalet kâğıdı gibi geçici çözümler kullanmak zorunda kalmaması amaçlanıyor. Düzenleme, kız öğrencilerin kullandığı tüm okul tuvaletlerinde tekli paketlenmiş hijyen ürünleri bulundurulmasını şart koşuyor.

‍

^{Kaynak: MZCR}

‍

5- ÖRNEK UYGULAMA

İsviçre’de tahıllar, yoğurtlar ve içeceklerdeki şeker oranı 2028’e kadar azaltılacak. Hükümet ve 21 şirket, hem bireylerin sağlığını korumak hem de kronik hastalık risklerini azaltmak amacıyla, gıda sanayisinin şeker içeriğini kademeli olarak düşürmesini sağlayan bir kamu–özel sektör iş birliği girişimi olan “Milano Bildirgesi”ni yenileyerek hedefler belirledi. Buna göre kahvaltılık gevrekler, serumlar, süt bazlı içecekler ve gazlı içeceklerde eklenen şeker %10 azaltılacak. Yoğurtlarda hedef %5. On yıl önce başlatılan şeker azaltma girişimi sayesinde bu ürünlerde şeker oranı zaten önemli ölçüde düşmüştü. Bakanlık ayrıca işlenmiş gıdalardaki tuz oranının da düşürülmesi için gıda sektörüyle anlaşma yapmak istiyor; şu anda bu yaklaşımı destekleyen tek şirket Aldi İsviçre. Gelişmiş ülkelerde bile ekonominin kötüye gidişi, insanları daha ucuz ve paketli gıdaya yönelttiği için başka ülkelerde de gıdalardaki şeker ve tuz oranlarının düzenlenmesine yönelik çalışmalar başladı. 

‍

^{Kaynak: SwissInfo}

‍

6- ANADOLU'DA YENİ BİR BİTKİ TÜRÜ

​​Selçuk Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Prof. Dr. Osman Tugay ve ekibi, Konya Torosları’nda yeni bir bitki türü keşfetti. Yaklaşık 1800 metre rakımda bulunan bitki, mikroskop altında yapılan incelemeler sonrası mevcut türlerden farklı olduğu belirlenerek “Bellevalia konyaensis” adıyla bilim literatürüne girdi. Türkçe adı “Konya Sümbülü” olan bitki, Uluslararası Doğa Koruma Birliği’ne (IUCN) göre “çok tehlikede” kategorisinde yer alıyor. Tugay, türün korunarak gelecek nesillere aktarılmasının önemine dikkat çekti.

‍

^{Kaynak: TRT}

‍

7- KEDİLER İÇİN MERDİVENLER

Amsterdam, kediler ve küçük hayvanların meşhur kanallarında boğulmalarının önüne geçmek için şehir kanallarına minik ahşap merdivenler yerleştirmeye başlıyor. Son 6 ayda şehirde 19 kedi boğulunca bu karar verildi.

Hayvan Hakları Partisi’nden Judith Krom’un önerisiyle hayata geçen proje, kullanılmayan biyolojik çeşitlilik fonundan ayrılan 116 bin Euroluk (Yaklaşık 56 milyon TL) bütçe ile finanse ediliyor. Krom, “Basit bir önlem, büyük bir acının önüne geçebilir” diyerek planın önemini vurguladı. Amsterdam Belediyesi, hayvan derneği Dierenambulance ile işbirliği yaparak en riskli noktaları belirleyecek ve merdivenler yıl içinde yerleştirilecek. Şimdilik yılda yaklaşık 300 “kedi merdiveni” kurulması planlanıyor. 

‍

^{Kaynak: Time Out Worldwide}

‍

8- DÜNYANIN EN PREMATÜRE BEBEĞİ 1 YAŞINI KUTLADI

Iowa’nın Ankeny kentinde doğan Nash Keen, “yaşama şansı sıfır” denmesine rağmen ilk doğum gününü gülücüklerle kutluyor. Sadece 21 haftalıkken, yani tam 133 gün erken doğan Nash, bir teneke içecekten hafif, yalnızca 280 gram ağırlığındaydı. Bu rekor, ona dünyanın hayatta kalan en prematüre bebeği unvanını kazandırdı (Guinness Dünya Rekorları). Annesi Mollie, “Nash için umudumu hiç kaybetmedim. Onun hikâyesinin güç kaynağı olarak görülmesini istiyorum” dedi. Nash, minicik bedeni ve kocaman kararlılığıyla mucizelerin bazen çok küçük vücutlarda şeklinde geldiğinin kanıtı.

‍

^{Kaynak: ABC News}

Her hafta yeni mutlu haberler için takipte kalın!